ՆԻՒԹԻ ՁԱՅՆԱԳՐԵԱԼ ՏԱՐԲԵՐԱԿԸ
Հանապազօրյա Հաց
Բարի լույս ձեզ սիրելի ունկնդիրներ․ այսօր ավարտում ենք Հովհաննես առաքյալի առաջին ընդհանրական թղթի վերջին՝ հինգերորդ գլխի սերտողությունը։ Առաջին չորս գլուխների մեջ մենք հանդիպեցինք Հովհաննես առաքյալի տարատեսակ նկարագրությունները, որոնք բոլորն էլ վերաբերում են սիրո տարբեր դրսևորումներին։ Այսինքն առաքյալը կարծում է, որ առանց աստվածային սիրո ամենայն գործ դատապարտված է ձախողման։ Վստահ եմ, որ բոլորս ենք համաձայն առաքյալի այս տեսակետի հետ, քանի որ ամեն քայլափոխի կարող ենք համոզվել նրա խոսքերի ճշգրտության վրա։ Սիրո առաքյալը հավանաբար տասնյակ քարոզներ է լսել իր սիրելի Վարդապետից՝ սիրո թեմայի մասին, քանի որ առաքյալներից միայն Հովհաննես է, որ մինչև իր կյանքի ավարտը խոսել է միայն ճշմարիտ ու աստվածային սիրո կատարած հրաշագործությունների մասին։ Ավանդությունը պատմում է, որ Հովհաննես առաքյալին Պատմոս կղզի աքսորելուց հետո, նա ապրում էր քարայրում՝ դիվային ուժերի հարևանությամբ և թե ինչպես էին դևերը սարսափում նրանից՝ իր մեծագույն սիրո համար։ Աստված արգելք չհանդիսացավ, իր առաքյալներից ոչ մեկին նահատակությունից ազատելու համար։ Արգելք չհանդիսացավ նաև իր սիրելի աշակերտին աքսորելու և դիվային ուժերի հետ ապրելու հարցում։ Նա վստահ էր Հովհաննեսի ունեցած սիրո վրա, որով կարող էր հաղթել ամենայն չար հարձակում և հալածանք։ Քրիստոսի աշակերտների առաջին սուր զենքը, որ գործում էր նրանց ձեռքերի մեջ՝ համբերությունն ու սերն էր այլոց նկատմամբ։
Հովհաննեսի աքսորելու հիմնական պատճառը նրա ունեցած սերն էր, որի պատճառով վայելում էր մարդկանց հարգանքը իր նկատմամբ։ Իսկ դա մահացու վիրավորանք է օրվա կայսրի համար, քանի որ նա բռնությամբ և սրով չէր կարողանում հասնել այդպիսի մեծարանքի, ինչպես որ հովհաննեսը՝ առանց զենք ու զրահի։ Տեր Հիսուս Քրիստոսի հաղթանակը մահվան նկատմամբ՝ նույնպես սիրո արդյունք է։ Առաքյալների և սրբերի նահատակությունը նույնպես Քրիստոսի հանդեպ ունեցած մեծագույն սիրո արդյունք է։ Միայն մենք չենք կարողանում ընկալել այդ սերը՝ այսքան օրինակներ ունենալով մեր աչքի առջև։ Եթե մյուս առաքյալները փորձում են մեզ ներկայացնել Հիսուս Քրիստոսի աստվածությունը, զորությունը, մեծությունը, հավիտենականությունը և դրանով հանդերձ մեզ մոտեցնել Հիսուս Քրիստոսին, ապա, Հովհաննես առաքյալը դրա կարիքը չունի, նա Հիսուս Քրիստոսին տեսնում է որպես կյանք, լույս և ճշմարտություն։ Եթե մեկը հավատում է, թե Հիսուսն է Քրիստոսը, ուրեմն այդ մեկը Աստծուց է ծնված։ հետևաբար, եթե մեկը սիրում է ծնունդ տվողին, ուրեմն սիրում է նաև նրանից ծնվածին։ Սա ևս մի եղանակ է, որով կարող ենք ստուգել մեր հավատքն ու սերը Քրիստոսի նկատմամբ։ Սիրել Աստծուն և սիրել Աստծու մյուս զավակներին, սա է Հովհաննեսի տարած հաղթանակ միակ պատճառը։
Ուրիշ պատճառ չի տեսնում առաքյալը։ Եթե սիրում ենք Աստծուն, ուրեմն կպահենք Նրա պատվիրանները։ Պատվիրանները ծանր չեն նրանց համար, ովքեր Աստծուց են ծնվել, քանի որ Աստծուց ծնվածները հաղթում են աշխարհին։ Իսկ ինչով կարող ենք հաղթել աշխարհին, եթե ո՛չ մեր հավատքով, որը հիմնված է Հիսուս Քրիստոսի իրական վարդապետության վրա։
Երբ ավետարանում կարդում ենք հաղթել «աշխարհին», աշխարհն այստեղ ո՛չ թե տարածքային իմաստով է ներկայացված, այլ՝ մեղքի։ Մեղքին հաղթում է նա, ում հավատը զորավոր է։ Աշխարհին հաղթում է նա, ով հավատում է, որ Հիսուսն է Աստծու Որդին։
Սիրելիներ, երբ մենք կարդում ենք առաքյալի նամակի մեջ նկարագրված սիրո և դրա շուրջ պտտվող պատվիրանների մասին, պետք չէ մոռանալ, որ Հովհաննեսն ապրել մի այնպիսի դաժան ժամանակաշրջանում, երբ հռոմեական իշխանության հալածանքներն ու ատելությունը քրիստոնյաների դեմ օրեցօր ահագնանում էր, քրիստոնյաների սպանությունները ամենուր ավելանում էր։ Բայց դուք առաքյալի խոսքերից կարող եք պատկերացնել, որ ինքն էլ է հալածանքների մեջ, ինքն էլ է հետապնդումների մեջ։ Բայց այդ բոլորով հանդերձ առաքյալը նայում է իր վարդապետի անցած ճանապարհի նպատակին և ոչ թե իր ապրած կյանքի տարիների երկարությանը։ մենք ամենից շատը այս հարցում ենք պարտվում, որ կառչած ենք այս ժամանակավոր կյանքին և ոչ մի ջանք չենք խնայում, որ հինգ տարի ավել ապրենք, եթե նույնիսկ այդ հինգ տարիները ապրենք առանց Աստծու խոսքի։ Մարդ արարածը չի կարողանում ամբողջությամբ ընկալել իր աշխարհ գալու նպատակը։ Մարդը կարծում է, թե ամեն ինչ այս կյանքում պետք է տեսնի ու վայելի։
Մինչդեռ Աստված լավագույնը պահել է մարդու համար, որպեսի մարդը այս կյանքը տրամադրի՝ կատարյալին հասնելու համար։ Մեր հաղթանակը մեր ներսում է, մեր հաղթանակը մեր հավատքի զորությունն է, մեր ջանքն է առաքինություններ ձեռք բերելու ճանապարհին։ Մեր գլխավոր հաղթանակը մեր անձերը մաքուր պահելն է՝ Քրիստոսի անունով մկրտվելուց հետո։ Հիսուս Քրիստոս նույնպես մկրտվեց, որ մեղավոր չէր։ Բայց Քրիստոսի հաղթանակը չեղավ միայն իր մկրտությամբ, այլ՝ հատկապես իր խաչելությամբ, որը սիրով կատարեց։ Ուրեմն մեր մկրտությունը բավարար չէ արժանի լինել կրելու Նրա անունը, որը նաև արյամբ փաստեց իր սերը։ Մկրտությունը, խաչելություն և Սուրբ Հոգին՝ այս երեքը միասին են վկայում Քրիստոսի մասին, որ Աստծու որդին է։ Եթե մենք մարդկանցից ենք երբեմն վկայություններ ընդունում, ուրեմն Աստծու վկայությունը ավելի մեծ է մարդու վկայությունից։ Հիսուս Քրիստոսի մկրտության ժամանակ Հայրը երկնքից վկայեց Իր Որդու մասին, որին սիրում է։
Ուրեմն ամեն ոք որ հավատում է Աստծու Որդուն, նա իր մեջ արդեն ունի այս վկայությունը, իսկ նա ով չի հավատում Աստծու Որդուն, սուտ է հանում Աստծուն և Նրա վկայությունը։ Աստված հավիտենական կյանք տվեց մեզ, և այդ կյանքը Նրա Որդու մեջ է։ Ուրեմն ով ընդունում է Որդուն, նա նաև ընդունում է կյանքը, այնպես, ինչպես որ, երբ ընդունում ենք Աստծու Որդուն, ընդունում ենք նաև վկայությունը Որդու մասին։
Սիրելիներ, մենք հաճախ ենք կարդում, որ առաքյալները ասում են, թե՝ ով հավատում է, որ Հիսուսն է Քրիստոսը, նա Աստծուց է եկած։ Վստահ եմ, որ ամենքիդ հասկանալի է այս խոսքերը։ Հիսուս Անունը ընդունված անուն էր, և շատերն էին կրում այդ անունը։ Բայց Հիսուս Քրիստոս անվամբ չկար, Նա Միակն էր։ Հիսուս անունը նշանակում է փրկիչ, իսկ Քրիստոս, նշանակում է օծյալ։ Այսինքն ամեն ոք, որ հավատում է, որ Նա է խոստացված Օծյալ Փրկիչը, որին սպասում է Իսրայելը, նա Աստծուց է ծնված։ Հետևաբար, ով սիրում է Հայր Աստծուն, նա սիրում է նաև Որդի Աստծուն, ինչպես որ առաքյալն է ասում․ «Ամեն ոք, ով սիրում է ծնունդ տվողին, սիրում է նաև նրանից ծնվածին»։ Հովհաննես առաքյալն այս խոսքերով փակում է կրոններում տեղ գտած սխալ վարդապետության քարոզիչների բերանն այն առումով, որ ոմանք ասում են, որ Քրիստոս մի մարգարե է լոկ։
Դրա համար առաքյալը պնդում է, որ Քրիստոս Աստծու Որդին է, և Հայր Աստված վկայեց այդ մասին՝ Քրիստոսի մկրտության պահին։ Այս է ուղղափառ դավանությունը, որ մեզ փոխանցում է առաքյալը և յուրաքանչյուր քրիստոնյա պետք է դավանի, որ Հիսուսն է Քրիստոսը, որին աշխարհ է ուղարկել է Հայր Աստված։ Ամեն ոք ով սիրում է Հայր Աստծուն, սիրում է Նրանից ծնվածին՝ Հիսուս Քրիստոսին, Որը աշխարհ ուղարկես Մխիթարիչ Սուրբ հոգին, որի մասին խոսում է առաքյալը՝ Ճշմարտության Հոգի ասելով։
Նաև, ով սիրում է Աստծուն, պահում է Նրա պատվիրանները։ Այստեղ առաքյալը ևս մի կարևոր հարցի է անդրադառնում, որը մեր մեջ ամբողջությամբ հասկացված չէ։ քանի որ շատերն են ասում, որ իրենց աղոթքը չի լսվում, կամ իրենց աղոթքի պատասխանը ուշանում է, կամ Աստված չի տալիս իրենց խնդրածը, և այլն։ Առաքյալը դարձյալ իր հստակ մեկնաբանություններով բացատրում է, որ անկարելի է ապրել սեփական կամքի համաձայն, և Աստծուց խնդրել ինչ որ բան։ Այսինքն կասկածել Աստծու կամքի վրա և աղոթքով ինչ որ բան խնդրել։ Հիշենք, թե մեզ ինչ սովորեցրեց Հակոբոս առաքյալը երկմիտ մարդու վերաբերյալ․ որ երկմիտ մարդու աղոթքը Աստված չի լսում։ Իսկ Հովհաննես առաքյալն ասում է,- Ապրիր Աստծու կամքով և խնդրիր վստահությամբ։ Աղոթել, նշանակում է աղոթքի միջոցով շարժել Աստծու գութը՝ խնդրելով Նրա կամքը։ Այս է այն վստահությունը, որ մենք ունենք Աստծու հանդեպ։ Այս վստահությունն է, որ մեզ ստիպում է հավատալ, որ ինչ էլ խնդրենք ըստ Նրա կամքի, Նա մեզ կլսի։ Երբ մենք նախ հավատում ենք, որ Աստված մեզ լսում է, ապա նաև հավատում ենք, որ կստանանք մեր խնդրանքները, որ հայցեցինք Նրանից։ Բայց մինչ մեր խնդրանքները, մենք պետք է պահած լինենք այն պատվիրանները, որ Աստված տվել է մեզ՝ մեր կյանքը բարելավելու համար։ մենք նախ պետք է իմանանք Աստծու կամքը, որը հակառակ է աշխարհի կամքին և երբեմն էլ մեր կամքին։ Այստեղ է գաղտնիքը, որ խնդրում ենք և չենք ստանում, որովհետև մեր կամքով ենք խնդրում և ո՛չ թե Աստծու։ Առանց պատվիրանապահության ենք խնդրում, այդ պատճառով չենք լսվում Աստծուց։ Երբ այս ամենը հասկանանք, մեզ հասկանալի կլինի նաև «Հայր Մեր» աղոթքը, որը մեծամասնությամբ կրկնում ենք մեխանիկորեն։ Մինչդեռ այդ աղոթքի ամեն բառը մի աղոթքի ու մեկնության թեմա է։ եթե չիմանանք Աստծու կամքը, ուրեմն ինչո՞ւ ենք խնդրում ամեն օր «Հայր Մեր» աղոթքի մեջ։ Սիրելիներ, տեսեք, թե առաքյալը դարձյալ աղոթքի մասին ինչ է ասում, երբ պետք է ուրիշի համար աղոթել։ Սա ևս շատ կարևոր դաս է մեզ համար, քանի որ մենք էլ աղոթք անում ենք ուրիշների համար։
Առաքյալն ասում է․ «Եթե մեկը տեսնի, որ իր եղբայրը գործել է մի մեղք, որ մահացու չէ, թող խնդրի, և Աստված մահացու մեղք չգործողին կյանք կշնորհի։ Մեղք կա, որ մահացում է, դրա մասին չեմ ասում, որ խնդրես Աստծուն։ Ամենայն անիրավություն մեղք է, բայց մեղք կա, որ մահացու է»։ Նախ մենք պետք է իմանանք, թե ի՞նչ է մահացու մեղքը, որի դեպքում բացառում է աղոթքը առաքյալը։ Մահացու մեղքն այն է, երբ մարդը գիտե Աստծու կամքը և կատարում է հակառակը։ Իսկ ոչ մահացու մեղքն այն է, երբ մարդը չգիտե Աստծու կամքը այդ մեղքի մասին, և գործում է մեղքը, հետո իմանալով, զղջում է, և այլևս չի՛ կրկնում, իմանալով, որ դա հակառակ է Աստծու կամքին։ Սա համարվում է ոչ մահացու մեղք, որի դեպքում առաքյալը հորդորում է մեզ, աղոթել մեր մերձավորի համար, եթե գիտենք, որ ինքը հայտնվել է այդպիսի ոչ մահացու մեղքի մեջ։ Յուրաքանչյուր մարդ կարող է հայտնվել այդպիսի մեղքի մեջ, սակայն մեղքի մեջ եղած ժամանակ հակառակվելը՝ արդեն չարից է։
Հովհաննես առաքյալը թույլ չի տալիս աղոթել այն մարդկանց համար, որոնք մահացու մեղք են գործել։ Իմացանք, որ մահացու է համարվում այն մեղքը, որն Աստծու կամքին հակառակ է է գործվել։ Հիմա ամենքս մեզ հարց տանք․ մի՞թե մեր բոլոր քայլերը Աստծու կամքի համաձայն են, չնայած, որ մենք գիտենք Աստծու կամքը։ Երանի է այն մարդը, որն իր մտքում կմտածի, որ իր բոլոր քայլերը Աստծու կամքի մեջ են, սակայն իր կյանքում չի բացառում ո՛չ մահացու մեղքերը։ Այս գլխի մեջ առաքյալը շատ կրկնեց, որ, ո՛վ Աստծուց է ծնված, նա չի մեղանչում։ Ներկաներիցս բոլորս էլ Աստծուց ենք ծնված, որովհետև դավանում ենք, որ Հիսուսն է Քրիստոսը, որը Աստծու Որդին է՝ աշխարհ եկած՝ մեր փրկության համար։
Այդպես չէ՞։ Առաքյալն ասում է, «Գիտենք, որ, ո՛վ Աստծուց է ծնված, նա չի՛ մեղանչում»։ Հիմա ինչպե՞ս հասկանանք մեր կարգավիճակը, երբ Աստծուց ծնված ենք, սակայն մեղանչում ենք։ Հովհաննես առաքյալը այս տեսակի համար ո՛չ մի բան չի ասում, քանի որ Աստծուց ծնվածը չի կարող մեղանչել։ Մենք դարձյալ կանգնեցինք փակուղու առջև, մինչդեռ կարծում էինք, որ Աստծուց ծնված ենք։ մեր չափանիշներ դարձյալ չի համապատասխանում առաքյալի բերած չափանիշների հետ։
Հաջորդ համարի մեջ կա մի փոքր մեղմացուցիչ հանգամանք, որի մեջ կարող ենք տեղավորվել, երբ առաքյալն ասում է․ «Ո՛վ Աստծուց է ծնված, պահում է ինքն իրեն, և չարը նրան չի մոտենում»։ Ուշադիր լինենք առաքյալի ամեն մեկ բառի վրա։ Նա երբե՛ք չի ասում, թե՝ Աստծուց ծնվածներին չարը չի մոտենում։ Այլ՝ ասում է, որ նա պահում է ինքն իրեն, դրա համար չարը չի կարողանում մոտենալ նրան։ Այսինքն Աստծուց ծնված քրիստոնյան թույլ չի տալիս, որ չարը տեղ գտնի իր կյանքի մեջ։ Ինչպե՞ս։ Միայն Աստծու կամքը իմանալով, միայն պատվիրանապահությամբ, միայն խոնարհությամբ, միայն մերձավորի հանդեպ ունեցած սիրով և նրան օգնելու պատրաստակամությամբ։ Իր մեղավոր եղբոր համար աղոթելով։ Չարը իրավունք չունի ինքնուրույն մտնելու մարդու սրտի և կյանքի մեջ, եթե թույլտվություն չստանա ենթակայից։ Հիշո՞ւմ եք, առաքյալն ասում է, «Արթո՛ւն եղէք, հսկեցէ՛ք, քանի որ ձեր ոսոխը՝ սատանան, մռնչում է առիւծի պէս, շրջում եւ փնտրում է, թէ ո՛ւմ կուլ տայ» (Պետրոս 5:8) Ուրեմն եթե մենք մեզ համարում ենք Աստծուց ծնվածներ և դավանում է այն, ինչ առաքյալը պնդում է, ուրեմն մենք մեզ պարտավոր ենք պահել, որպեսզի չարը մեզ չմոտենա։ Այլապես ինչո՞ւ գրվեցին այս լույս Ավետարանները, կամ առաքյալների այս բոլոր նամակներն ու թղթերը։
Մի՞թե միայն գրվեցին, որ մենք կարդանք, իմանանք Աստծու կամքը և շարունակենք ապրել մեր կամքով ու մեր կյանքով։ Տեսեք, ինչ է ասում առաքյալը, շարունակելով իր միտքը, թե՝ «Գիտենք․ որ Աստծուց ենք, և ամբողջ աշխարհը չարի մեջ է»։ Գիտենք նաև, որ Աստծու Որդին եկավ, մեզ խելք տվեց, որպեսզի ճանաչենք Նրան, ով Ճշմարիտն է։ Մենք էլ այդ Ճշմարտի Որդու Հիսուս Քրիստոսի մեջ ենք, քանի որ Նա է հավիտենական կյանքը։ Սիրելիներ այս և նմանատիպ մտքեր կարդալիս, Աստծու համբերատարությունը, ողորմությունը, մարդասիրությունը, ներողամտությունը՝ մարդկության հանդեպ քառապատկվում է։ Քանի որ Աստված տեսնում է, որ չկա արդար մեկը, գեթ իսկ մեկ հոգի։ Կարդո՛ւմ ենք, չենք հասկանում։ Լսո՛ւմ ենք, չենք կատարում։ Արհավիրքների մեջ ենք, չենք արթնանում։ Տեսնելով մոտակա վարար գետը, ավազի վրա ենք կառուցում մեր տները։ Ի՛նչ ողորմելի մարդ ենք մենք, Պողոս առաքյալի ասածի պես։
Առաքյալն իր առաջին նամակի վերջին գլուխն ավարտում է մի տարօրինակ և հետաքրքիր նախադասությամբ, որը կարծես կապ չունի նախորդ խրատների և ուսուցումների հետ։ Որդյակնե՛ր,- ասում է առաքյալը,- հեռու պահեք դուք ձեզ կռապաշտությունից։ Իրապես բոլորովին այլ պատգամ է, որի մասին չէր զգուշացրել երբեք և ինչպես տեսանք առաքյալը խոսում էր միայն ու միայն սիրո մասին։ Ինչո՞ւ հանկարծ հիշեց կռապաշտությունը։
Եթե մենք մտովի հետ գնանք, և հիշենք, թե՝ ի՛նչ բառերով սկսեց Հովհաննես առաքյալը իր ընդհանրական նամակի առաջին գլուխի առաջին նախադասությունը, ապա, կհասկանանք նա՛և վերջին նախադասության միտքը։ Առաքյալի միտքը մեր մտքի պես չի ցրվում, նա մշտապես արթուն է՝ իր Տիրոջ մասին խոսելիս, և Նրան ներկայացնելիս։ Առաքյալը առաջին նախադասությամբ ներկայացրեց Կենաց Բանը, որ սկզբից էր, որի մասին իրենք լսել էին, որին ականատես էին եղել, որին իրենց ձեռքերը շոշափել էին, և Նա Կյանքն էր, որը բոլորովին առնչություն չուներ կռապաշտության հետ, ինչ մեջ մխրճված է ողջ աշխարհը։
Բոլոր կեղծ վարդապետությունները, սուտ մարգարեությունները, ձեռակերտ կուռքերը՝ բոլոր դարերի, աշխարհի ցանկություններն ու վայելքները մի օր հողմափոշու պես օդ կբարձրանան, իսկ Աստծու խոսքը կմնա հավիտյան նրանց սրտերում, որոնք հավատացին, դավանեցին, անցան խաչի ճանապարհը՝ անտրտունջ և պահեցին Նրա ամեն խոսք ու պատվիրան՝ և փոխանցեցին այլոց՝ իրենց կյանքի օրինակով։ Սիրելիներ, պահենք մենք մեզ, որպեսզի չարը չմոտենա մեզ։ Հեռու մնանք կռապաշտությունից։ Եթե մեկը զարմանա, թե ի՞նչ կռապաշտության մասին է խոսքը, մի՞թե մենք Հռոմում ենք, որ կուռեր պաշտենք։ Կռապաշտությունը փոխել է իր հանդերձը մեր օրերում և փոխել էիր անունը, որ չճանաչենք։ Սակայն իշխում է ամենքիս աննկատ։ Ինչպե՞ս հայտնաբերենք մեր կյանքում մերօրյա կռապաշտությունը։ Կա՞ մեր օրերում կռապաշտություն։ Այո, կա՛։ Եվ այն կարող ենք հայտնաբերել մեր կյանքում, այսպես․ Այն ամենը, ինչի վրա, որ անօգուտ վատնում ենք մեր ժամանակը, Աստծու պատվիրանների կատարման փոխարեն, հատկապես նրանց, որոնք ուղղված են Աստծուն և մերձավորին սիրելուն, դա կռապաշտություն է; Երբ փնտրում ենք հաճույք մարմնի համար և անտեսում ենք հաճելին՝ հոգու համար, դա կռապաշտություն է։
Իսկ մենք միշտ մտածել ենք, որ Հովհաննես առաքյալը միայն սեր է քարոզում։ Սակայն չենք հասկացել խորությամբ, քանի որ մեր պատկերացմամբ սերը զգացմունք է, իսկ առաքյալի և Հիսուս Քրիստոսի պատկերացմամբ, սերը զոհաբերություն է, ծառայություն է, պաշտամունք է Աստծուն։ Հետևաբար, սիրելիներ, ամփոփելով մեր միտքը, հաստատվենք այն գաղափարի վրա, որ՝ ինչ սիրում ենք, նրան էլ ծառայում ենք։
Աղոթենք միասին․
Ամենակալ Տեր, թո՛ղ իմ մեղքերը:
Ների՛ր ինձ, Տեր, որ անիրավությամբ եմ վարվել Քո շնորհած տնտեսության հետ` ինձ տե՛ր կարծելով: Եթե երբևե իմ մասին ամբաստանություն հասնի Քեզ և Դու պահանջես իմ տնտեսության հաշիվը, ապա ես չե՛մ հարցնի, թե ո՞վ էր ինձ ամբաստանողը Քո առջև, այլ կխնդրեմ Քո ներողամտությունը և ողորմությունը իմ հանդեպ, քանի որ տնտեսությանդ մեջ ինձ տեր կարծեցի, ո՛չ թե տնտես: Ամենակալ Տեր, ողորմի՛ր բոլորին, ողորմիր նաև ինձ, որովհետև չկարողացա այս ժամանակավոր տնտեսությունը ծառայեցնել հավիտենական բարիքներ ժառանգելու համար: Քո միջամտության կարիքն ունեմ Տե՛ր, կյանքիս մյուս կեսը կողմնորոշված ապրելու համար։ Օրհնի՛ր, ինձ, Քո աստվածային առաքինություններով շարժվելու դեպի վեր` դեպի հավատքի զորություն։ Դեպի իմ անձը՝ մեղքերս տեսնելու և դեպի մերձավորը` սիրո անհրաժեշտության համար: Միտքս պահիր արդարության մեջ, հոգիս` խնդության և մարմինս` հնազանդ մտքիս ու հոգուս: Իմաստություն եմ խնդրում Քեզնից Տեր, այս բոլորը հասկանալու, գնահատելու և պահելու համար: Ավա՛ղ, ավա՛ղ, և եղուկ ինձ , որ կյանքիս մայրամուտին տեսա Արևի լույսը: Բայց լիահույս եմ, որ կլինի պայծառ առավոտ և մշտապես կտեսնեմ հավիտյան լույսը և կզգամ նրա ջերմությունը: Ամենասուրբ Երրորդությանդ Փառք, Պատիվ և Երկրպագություն հավիտյանս հավիտենից: